Z czym kojarzą nam się zaburzenia odżywiania?

W temacie przyczyn ich rozwoju panuje wiele mitów. Jednym z nich jest przekonanie, że ich podłoże leży w niechęci, odrzuceniu do jedzenia, a chorym najbardziej zależy na szczupłym wyglądzie. Faktem jest, że w przypadku anoreksji utrata wagi jest celowa, a obraz własnego ciała jest w znacznym stopniu zaburzony.

Okazuje się jednak, że osoby cierpiące na tego typu schorzenia często wstydzą się swojej szczupłości, wyglądu, ukrywając ją pod obszerną odzieżą, a jednocześnie nie potrafią przestać myśleć i działać w sposób zgodny z chorobą. Anoreksja jest szczególnym przypadkiem – tutaj obserwuje się wręcz „scalenie” z psychiką.

Przyczyny zaburzeń odżywiania

Głównym czynnikiem rozwoju nie jest powszechnie panująca (szczególnie w mediach społecznościowych) moda na szczupłość. Może mieć znaczenie, jednak podłoże często dotyczy zupełnie innej sfery.

• Bardzo często mają związek z zaburzoną sytuacją rodzinną (zbyt sztywne granice i relacje, brak elastyczności lub wręcz przeciwnie – brak wyznaczonych granic, norm). Z tego powodu terapią i wsparciem zawsze powinny być objęte nie tylko osoby chore, ale również całe rodziny. Odmówienie pożywienia czasem jest jedynym sposobem wyrażenia uczuć, zwrócenia uwagi bliskich,
• Konflikt wewnętrzny, brak umiejętności radzenia sobie z emocjami – próba regulowania emocji, stłumienia ich (zaburzenie wypełnia czas, nie ma potrzeby myślenia), 
• Dojrzewanie: anoreksja hamuje niektóre zmiany fizyczne zachodzące w okresie dorastania,
• Wewnętrzna chęć poczucia kontroli,
• Silny stres, trudne przeżycie, trauma może być czynnikiem wyzwalającym zaburzenie odżywiania,
• Czasem zaburzenie odżywiania rozwija się jako kolejny etap odchudzania. Osoba postanawia „zrzucić kilka kilogramów”, zaczyna odczuwać satysfakcję w efekcie pozytywnych komentarzy, traci kontrolę. Zdrowa redukcja masy ciała zamienia się w zaburzone myślenie i sposób na życie,
• Presja społeczna (media, grupa rówieśnicza),
• Zaburzenia depresyjne, obniżony nastrój, niskie poczucie własnej wartości – objadanie się lub nadmierne skupienie się na kwestiach związanych z odżywianiem może być sposobem radzenia sobie z przygnębieniem,
• Uwarunkowania genetyczne,
• W grupie ryzyka znajdują się niektóre grupy np. sportsmenki, atletyczki,
• Zaburzenia enokrynologiczne,
• Cechy osobowości.

Do czynników wyzwalających chorobę zalicza się m.in.:
• okres dojrzewania
• dietę redukująca masę ciała
• krytyczne uwagi dotyczące masy ciała
• przejście w kolejny etap życia
• sytuacje stresowe, traumatyczne np.: problemy w szkole, urodzenie dziecka, zmiana sytuacji rodziny.

Koniecznie trzeba pamiętać, że zaburzenia odżywiania należy rozpatrywać w kategorii zaburzeń psychicznych, nie „fanaberii” i chęci uzyskania szczupłej sylwetki.

Często to jest to manifest, chęć zwrócenia na siebie uwagi, nieświadoma próba radzenia sobie z emocjami, stresem, napięciem.

Zawsze wymaga kompleksowej terapii – dietetyka, lekarza, psychologa i/lub psychiatry.

Źródła:

1. EWA BATOR, MONIKA BRONKOWSKA, DAMIAN ŚLEPECKI*, JADWIGA BIERNAT ANOREKSJA – PRZYCZYNY, PRZEBIEG, LECZENIE, Nowiny Lekarskie 2011, 80, 3, 184–191 PRACE POGLĄDOWE

2. Kendal P.C. Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji” Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 2004, PRZEGLĄD PSYCHOLOGICZNY, 2005, TOM 48, Nr 2, 225-228

3.. Andrzej Wojtyła, Przemysław Biliński, Iwona Bojar,, Cezary Wojt, Zaburzenia odżywiania u polskich gimnazjalistów, Wojtyła A, Biliński P, Bojar I, Wojtyła C. Zab.