Przewlekłe objawy ze strony układu pokarmowego takie jak ból brzucha, biegunka, wzdęcia, zgaga czy nadkwaśność mogą w dużym stopniu utrudniać codzienne funkcjonowanie.
Co powinniśmy zrobić, aby skutecznie sobie pomóc? Jakie działania podjąć w sytuacji, gdy nie rozpoczęliśmy jeszcze procesu diagnozowania, a jakie, gdy wyniki badań nie wskazują na żadne zaburzenie? Zapraszamy do przeczytania artykułu na ten temat.
W jakich sytuacjach jednorazowe dolegliwości ze strony układu pokarmowego mogą stanowić reakcję fizjologiczną organizmu ?
- BÓL BRZUCHA – sytuacja stresowa, spożycie bardzo obfitego posiłku, złożonego z produktów ciężkostrawnych, głód, działanie uboczne leków, uraz fizyczny, spożycie toksyn,
- WZDĘCIA – po spożyciu produktów wzdymających – takich jak nasiona roślin strączkowych, kiszonych, smażonych, bogatych w poliole, błonnik, cukry proste, gazowanych, połykanie dużych ilości powietrza (jedzenie w pośpiechu, rozmowa i wypijanie płynów w trakcie posiłku), nadmierna ilość stresu, napięcie psychiczne,
- BIEGUNKI – po spożyciu znacznej ilości błonnika w krótkim czasie (>40 g/dobę), tłuszczu, w sytuacji stresowej, nadużyciu alkoholu, czasem po treningu, działanie uboczne leków, spożycie nadmiernej ilości pokarmu, w ciąży,
- ZGAGA/ NADKWAŚNOŚĆ – po spożyciu produktów uznanych za nasilające zgagę (soki z cytrusów, czekolada, alkohol, pikantne przyprawy), zbyt obfitego i ciężkostrawnego posiłku, w ciąży, przy stosowaniu leków (np. z kwasem acetylosalicylowym, antybiotyków), w sytuacjach stresowych i zaburzeniach psychicznych, u osób palących papierosy.
Kiedy należy zacząć się niepokoić?
- Objawy są przewlekłe, pojawiają się często, w nietypowych dla fizjologicznej reakcji sytuacjach,
- Ich stopień nasila się,
- Utrudniają codzienne funkcjonowanie, towarzyszy nam dyskomfort,
- Pojawiają się dodatkowe symptomy, samopoczucie się pogarsza,
- Wyniki badań są niewłaściwe,
- Mamy predyspozycje genetyczne.
Co zrobić? Od czego zacząć działania?
- Od krótkiej analizy sytuacji w stosunku do wyżej wymienionych kryteriów – czy pojawiły się czynniki wymienione w pkt. 1 (fizjologicznie powodujące objawy) czy raczej stan powoduje przewlekły/ nasilający się dyskomfort,
- Należy wybrać się do lekarza pierwszego kontaktu, opisać odczuwane symptomy, ich specyfikę, czynniki nasilające,
- Lekarz pierwszego kontaktu wystawi skierowanie na badania lub do poradni specjalistycznej, do której należy się zwrócić.
- Jednocześnie warto zasięgnąć porady dietetycznej, skonsultować jadłospis pod kątem wykluczenia szkodzących i włączenia potrzebnych produktów.
- Pamiętajmy, że podstawą jakichkolwiek działań terapeutycznych – zmiana sposobu żywienia, leczenie farmakologiczne, powinna być dokładna diagnoza medyczna!
Jakie badania może zlecić specjalista? Które z nich warto wykonać w przypadku przewlekłych objawów (po uzgodnieniu z lekarzem i zależnie od całościowej analizy stanu zdrowia)?
- Stan flory jelitowej (ilość i stosunek szczepów mikrobioty w celu wykluczenia dysbiozy i diagnozy zaburzeń składu)
- Test na nietolerancję laktozy, fruktozy,
- Test na obecność patogenów – bakterii tlenowych, beztlenowych oraz grzybów bytujących w jelicie (konieczność zmiany diety, czasem włączenia antybiotykoterpii i innych leków),
- Badania na alergie i nietolerancje pokarmowe (w tym testy genetyczne predyspozycji do celiakii),
- Stężenie wit. D3,
- Kalprotektyna – (wskaźnik stanu zapalnego w jelicie),
- Ilość wydzielanych enzymów trawiennych (wskaźnik zawartości i wpływu na proces trawienia),
- Zonulina – (wskaźnik stopnia przepuszczalności jelit),
- Zawartość histaminy w kale (diagnozowanie nietolerancji pokarmowej).